به نقل از «ایمنا»

شورشی بودن مولانا در مقابل تربیتی بودن سعدی

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۶۱۵۴۶

استاد زبان و ادبیان فارسی گفت: هنجارشکنی‌های مولانا گسترده است و همه این ویژگی‌ها ناشی از اتفاقاتی است که در روح او می‌افتد. قصد مولانا نوآوری و شگفت زدگی ما نبوده بلکه او با جهانی روبرو است که ما تجربه آن را نداریم.

به گزارش خبرنگار ایمنا، رشید کاکاوند در نشست زیبایی‌شناسی در ادبیات فارسی که به همت دفتر تخصصی ادبیات و زبان مرکز آفرینش‌های ادبی قلمستان برگزار شد، با اشاره به جایگاه غزلیات مولانا در شعر فارسی اظهار کرد: از زمانی که اشعار عربی یا شعر هجایی وارد زبان ما شد، موسیقی کلام به عنوان نخستین ابزار در ادبیات ما شناخته شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این استاد ادبیات فارسی تصریح کرد: مولانا یکی از عجایب ادبیات ماست زیرا غزل سروده اما قالب غزل را رعایت نکرده است. مولانا قالب را شکسته و از آن عبور کرده است، خود نیز در اشعارش به این قالب‌شکنی و گذر از ویژگی‌های کلامی معترف است.

وی با بیان اینکه در غزلیات شمس، چندین غزل وجود دارد که قافیه رعایت نشده است، گفت: سوال این است که چرا متوجه این گذر از قالب غزل در اشعار مولانا نمی‌شویم. وظیفه شاعر غزل‌سرا این است که مصرع اول با مصرع‌های زوج هم قافیه باشد، اما مولانا گاهی از وظیفه خود گذر کرده است. قافیه میانی را شاعر بنا به ذوق خود در شعر اضافه می‌کند که در اشعار مولانا این نوع از قافیه‌ها را زیاد مشاهده می‌کنیم.

وی با بیان اینکه سعدی هیچ وقت هنجارها را نمی‌شکند و شعر تربیتی می‌گوید، ادامه داد: شورشی بودن مولانا در مقابل تربیتی بودن سعدی وجه تمایز این دو شاعر بزرگ است.

وی ادامه داد: در شعر سعدی تمام ارکان جمله در سر جای خود قرار دارد در حالی که در اشعار فردوسی جایگاه کلمات جابجا می‌شود. این نشان دهنده روحیه حماسی و شجاعت شاعر است. سعدی نظم قراردادی را رعایت می‌کند و در پر آشوب‌ترین مقطع تاریخ ما، شخصی سازگار در ادبیات فارسی است. بنابراین روحیه سعدی متناسب با معلمی و نظم است و از او هنجارشکنی نمی‌بینیم، اما در اشعار مولانا با غزلیات عجیب و غریب روبرو می‌شویم.

کاکاوند افزود: در اشعار حافظ نیز هرچه می‌بینیم نتیجه دیگری دارد و این ناشی از شخصیت حافظ در اشعار اوست. این تفاوت‌ها البته نشان دهنده برتری آن‌ها بر هم نیست بلکه هر کدام شخصیتی منحصربه فرد در ادبیات ما هستند.

وی گفت: مولانا قواعد و عادات سخن را به هم می‌زند، این یک مرتبه‌ای در جان اوست و اینجا از تعریف یک شاعر جدا می‌شود. هنجارشکنی‌های مولانا گسترده است و همه این ویژگی‌ها ناشی از اتفاقاتی است که در روح او می‌افتد. قصد مولانا نوآوری و شگفت زدگی ما نبوده بلکه او با جهانی روبروست که ما تجربه آن را نداریم.

این استاد ادبیات فارسی تصریح کرد: مولانا زبان عامیانه را به غزلیات خود وارد کرده است، در شعر او گاهی پارادوکس را نیز شاهد هستیم.

وی بیان کرد: در اشعار مولانا حال از بیخود شدن را بارها مشاهده می‌کنیم، او به دنبال نوآوری نیست و در حال بیان خود است. چون خود او مشابهی در بیرون ندارد و ما درکی از حال او نداریم بنابراین ابیات و غزل‌هایی از او می‌خوانیم که متوجه معنی و مفهومش نمی‌شویم.

کاکاوند با بیان اینکه هنگام خواندن ابیات مولانا دچار حیرت می‌شویم، گفت: آنچه در اشعار او توصیف می‌شود برای ما باورکردنی نیست اما با حوادثی در عالم معنا روبرو شده که فقط با چنین کلمات و ابیاتی توانسته آن‌ها را شعر تبدیل کند.

کد خبر 582533

منبع: ایمنا

کلیدواژه: ادبیات اشعار مولانا مولانا شعر و ادبیات رشید کاکاوند سعدی حافظ شاعر ایرانی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اشعار مولانا ادبیات فارسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۶۱۵۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امروز با سعدی: ای یار جفا کرده پیوند بریده

ای یار جفا کرده پیوند بریده این بود وفاداری و عهد تو ندیده   در کوی تو معروفم و از روی تو محروم گرگ دهن آلوده یوسف ندریده   ما هیچ ندیدیم و همه شهر بگفتند افسانه مجنون به لیلی نرسیده   در خواب گزیده لب شیرین گل اندام از خواب نباشد مگر انگشت گزیده   بس در طلبت کوشش بی فایده کردیم چون طفل دوان در پی گنجشک پریده   مرغ دل صاحب نظران صید نکردی الا به کمان مهره ابروی خمیده   میلت به چه ماند به خرامیدن طاووس غمزت به نگه کردن آهوی رمیده   گر پای به در می‌نهم از نقطه شیراز ره نیست تو پیرامن من حلقه کشیده   با دست بلورین تو پنجه نتوان کرد رفتیم دعا گفته و دشنام شنیده   روی تو مبیناد دگر دیده سعدی گر دیده به کس باز کند روی تو دیده کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: امروز با سعدی: دیگر مپرس از من نشان کز دل نشانم می‌رود امروز با سعدی: کس نیست که پنهان نظری با تو ندارد امروز با سعدی: دست در خون عاشقان داری